Nở rộ các chương trình truyền hình thực tế  

Posted by Unknown

NHƯ HIỀN

Thời gian gần đây, khán giả đã quá quen thuộc với các chương trình truyền hình thực tế. Đó là các chương trình miêu tả những tình huống, hoàn cảnh, sự kiện không có sự sắp đặt trước, thông thường các nhân vật xuất hiện là các nhân vật chưa nổi tiếng. Các chương trình đã tạo được chỗ đứng trong lòng khán giả như: Bước nhảy hoàn vũ, Vietnam Nextop Model, Cặp đôi hoàn hảo, Đồ rê mí, The Voice, The Voice Kids, Cuộc đua kỳ thú, Việt Nam Idol… và gần đây nhất là chương trình Nhân tố bí ẩn - phiên bản Việt của The X - Factor.

Khi các gameshow truyền hình đã trở nên nhàm chán với một kịch bản quen thuộc, một luật chơi được khán giả truyền hình thuộc làu thì truyền hình thực tế như một món ăn tinh thần vô cùng mới mẻ và hấp dẫn. Khó có thể phủ nhận sự ảnh hưởng của các chương trình thực tế đối với khán giả, nhất là khán giả trẻ. Nếu như năm 2006, chương trình truyền hình thực tế còn lạ lẫm với khán giả Việt với Phụ nữ thế kỉ XXI, thì nay các chương trình thực tế không chỉ nở rộ ở số lượng mà còn đa dạng, phong phú về thể loại. Đi sâu vào nhiều lĩnh vực và ngành nghề như thời trang, điện ảnh, âm nhạc, người mẫu, nấu ăn, phiêu lưu khám phá… làm đa dạng thêm các chương trình giải trí. Mới lạ không chỉ ở kịch bản các chương trình đầy bất ngờ, kịch tính mà nó còn hấp dẫn bởi sự tương tác với khán giả; không chỉ dừng lại ở việc tạo ra một sân chơi cho thí sinh và món ăn tinh thần cho khán giả mà nó thực sự đã tìm kiếm và phát hiện ra nhiều tài năng mới cho ngành giải trí; điển hình như: The Voice Kids đã phát hiện ra tài năng của cô bé Phương Mỹ Chi, Quang Anh… The Voice với Hương Tràm, Bùi Anh Tuấn, Đinh Hương…

Việc mọc lên các chương trình truyền hình như nấm sau mưa không tránh khỏi nhiều hệ lụy. Để thu hút khán giả đến với mình, không ít chương trình đã cố tạo chiêu trò, scandal câu khách, tra tấn khán giả bằng những tình huống trên trời. Không khó để nhận thấy các chương trình thực tế là sự “ăn theo” các chương trình đình đám của truyền hình nước ngoài. Vietnam Idol là phiên bản Việt của American Idol, Nhân tố bí ẩn là phiên bản đình đám của The X - Factor đang làm mưa làm gió trên 40 kênh truyền hình nước ngoài… Điều đó đã khiến các chương trình bị Tây hóa ít nhiều. Sự “nửa Tây, nửa ta” đó còn ở chỗ để tạo sức hút các chương trình đã mời những sao ngoại, những vị giám khảo nước ngoài, điển hình như vị giám khảo khách mời Adam Williams của Vietnam Next Top Model 2013. Các chương trình sau đó lại mọc lên rầm rộ khiến các chương trình xuất hiện trước đó trở nên nhàm chán và không thu hút được khán giả và thí sinh tham dự. Điển hình như chương trình Đồ rê mí - một chương trình tìm kiếm tài năng âm nhạc nhí thu hút được một lượng lớn khán giả bỗng trở nên thiếu độ “hot” sau khi The Voice Kids ra đời. Hay như Nhân tố bí ẩn ra đời đã khiến The Voice rơi vào cảnh chợ chiều. Nói như vậy để thấy sự “cả thèm chóng chán” trong các chương trình truyền hình thực tế Việt Nam. Các chương trình thực tế không còn đơn thuần chỉ là nơi các thí sinh thi thố tài năng mà còn là nơi để nhà sản xuất tìm kiếm lợi nhuận khổng lồ từ nhắn tin bình chọn, các hợp đồng quảng cáo kếch sù… Để hút khán giả, các chương trình liên tiếp tạo chiêu trò với scandal ầm ĩ, thí sinh đồng tính hay chuyển giới... Và khán giả không ít người đã ngán ngẩm với những “kịch bản” như thế này.

Không ít người đã nhận thấy được những hệ lụy không nhỏ từ các cuộc thi hát trên truyền hình khi độ tuổi tham gia ngày càng nhỏ lại. Các tài năng nhí chưa kịp chín đã bị “hái xanh”, khi cái tuổi đáng lẽ ra nên tập trung vào chuyện ăn học thì vô tình đã bị ném vào vòng quay danh vọng và tiền bạc quá sớm… Không ít các ngôi sao sau những cuộc thi truyền hình sau một thời gian “nổi” họ chìm nghỉm vì vốn dĩ không được đào tạo một cách bài bản từ trường lớp chuyên nghiệp. Các chương trình tìm kiếm giọng hát truyền hình mọc lên như nấm đã tạo ra một sự cạnh tranh, hút thí sinh giữa các chương trình. Đôi khi giọng hát của thí sinh không đủ để được gọi là tài năng nhưng vẫn được các giám khảo tung hô và đưa lên tận mây xanh. Điều đó đã khiến không ít thí sinh nhầm tưởng vào tài năng của mình và không ít người chạy theo những giá trị ảo…
Những lợi ích mà các chương trình truyền hình thực tế mang lại chúng ta không phủ nhận như việc đa dạng hóa các chương trình giải trí, tìm kiếm tài năng, tạo cho khán giả một món ăn tinh thần hấp dẫn… Tuy nhiên, không quá khó để nhận thấy những hệ lụy mà nó mang lại cho khán giả cũng như các “tài năng” được phát hiện. Trước sự tỉ lệ nghịch số lượng các chương trình thực tế với chất lượng của nó thì thiết nghĩ các nhà sản xuất cần tính đến lợi ích lâu dài, thiết thực mà có sự đầu tư kĩ lưỡng. Sản xuất một chương trình đòi hỏi có lợi nhuận nhưng nếu cứ tiếp tục xem chương trình thực tế là “miếng mồi ngon” mà không tính đến những mặt trái thì sớm hay muộn cũng bị khán giả quay lưng.